BISTADO

here's the monologues script i wrote for our HUM 1 culminating activity this summer. it was presented by our group - incognito, ya it's the group name - to the rest of the class last ... may 20.
i know the ending sucks, but i couldn't think of anything better...
i got a lot of help from my groupmates: ella, alvin, lowel, RA, and darryl.
yung matalino at yung mga C na nagiging A, B at D galing kay ella yun. sa totoo lang pinagpulungan namin ito, "groupmates, ano mga alam ninyong style sa pag-cheat?" saya nga e, nasa mcdo pa kami nito. thanks, we did a great job. adlib, adlib na 'to.
when i was writing this, it just seemed like writing a blog entry. o sige, mejo inedit ko ng konti.
so here it goes...
nga pala, pinapaalala ko lang DI MABUTI ANG PANDARAYA! IKAW RIN ANG TALO! totoo, pramis!

BISTADO!
Monologues on Cheating in School

(Opening scene:
Examination day. 3 students are taking an exam. Their seats are lined up diagonally so the audience can see. The last student in the row throws a ball of crumpled paper to the student at the front. The student at the front picks it up, straightens it and reads it while writing on his/her test paper.
Spotlight moves to monologue set.)

Monologues:
GURO:
Ako si [insert name of person here]. Ako ang punong guro ng [insert name of school here]. Akalain ninyo, ako naging teacher! "Guro." Ganda pakinggan. Pero sabi nila strict daw ako.
“Eto naman si Sir/ M’am, parang di naging studyante.”
Pero ang di lang nila alam…mas malala ako sa kanila, at kaya lang ako mahigpit…

BATA:
Bata pa lang ako, mandaraya na ako.
Nandyan na yung hihingi ako ng baon kina Mommy .
“Ma, para po sa iskul.” ‘Tapos gagastusin ko lang pala sa pagbili ng text sa labas ng eskwelahan 'pag dismissal. Talo din naman.
Sa school namin, uso yung magpapapirma ng test paper sa parents. Kung ang nakuha ko ba naman sa exam ay 30/100 di rin ako gugustuhin makita ng mga magulang ko. Kaya naman kunwari ako si Daddy. Kailangan gayang-gaya pati ang tuldok ng I. Naka-sign pen dapat, kundi huli.
Ganun din pag may PE na ayaw ko salihan gawa ng tindi ng init sa labas - swimming ba naman!
“To Whom It May Concern,
Please excuse my son/daughter [insert name of person here] from PE today. S/he has a skin allergy and his/her doctor advises that s/he cannot stay out in the sun for too long. Thank you for your kind concern on this matter.
Signed, Mrs. [insert last name here]”
At may pirma pa. Syempre sulat ng seatmate yun. Magulo na animo’y sulat doktor para mukhang matured. Kailangan kapag ibibgay sa teacher, nakatiklop para hindi mahalatang fake, kunwari galing sa bulsa ko.
Ang mga seatmate, ayos din 'yan. Kaya ako tumatabi na sa mukhang magiging kasabwat ko sa buong taon.
Halimbawa, pag nagchecheck ng papers,
“O class, exchange papers with your seatmates.”
Hindi lang alam ni M’am na kakutchaba ko ang seatmate ko. Si seatmate na ang bahala sakin. Pag alangan ang sagot, itatama niya; pag mali, tama pa rin. Mas masaya pag multiple choice ang quiz. Puro C lang ang isusulat sa paper tapos pagdating kay seatmate nagiging A, B or D na si C.
Mutual lang naman yun eh: nakikinabang siya, nakikinabang din ako.
Kung inaakala nyo na ang homework ay ginagawa sa home, nagkakamali kayo. Ang homework ay ginagawa sa classroom, sampung minuto bago magklase. Pag dating ko sa school ibababa ang mga dala, ‘tapos:
“May assignment kayo? Patingin naman o!” Sabay kopya na!

TEENAGER:
Pagdating naman ng college mas matindi na.
“Ma, tuition ko P30,000.”
Kung sa ibang school mura na yun pero, utang na loob, sa UP ako nag-aaral! Di kaya magtaka ang mga magualng ko? Wala pa ‘jan ang pamasahe, pagkain, load at pang-gimik!
Ang maganda sa University rules regarding attendance ay may puwang ako para maka-absent. Magcut para makagawa ng requirements sa ibang subject, o bulakbol lang ay magagawa ko ng anim na beses ‘pag TTh at walong beses ‘pag MWF.
May mga prof na nagpapapasa na lang ng attendance sheet na pipirmahan ng mga estudyante. Sa bagay, para naman kasi kaya niyang i-roll call ang buong klase: Abelgas hanggang Zulueta, e halos sitenta na kami.
Pero tulad nung mga bata pa, masaya pag may kakunchaba. Si seatmate na lang ang tagasulat ng pangalan ko at tagaprima ko ‘pag wala ako, at ako din ‘pag wala siya. Talo lang pag pareho kami wala.
Sa mga exams naman, (Eto, favorite ko!) malakas ang kita ‘pag di ka nahuli. Mula kapit sa patalim, nagiging mas mataas pa ang score ko. Ayos yun!
Ang pinakasimple pa dyan si Matalinaw. Kaya nga ako parating nakain ng kalabasa eh, hindi para maging piloto, kundi para makatingin ng malayo - yung tipong abot sa test paper ng nasa katabi ng katabi ko kahit na dalawa ang set ang exam.
May kodigo din para sa mga tulad ko’ng magaling magtago. Yun yung mga maliliit na pirasong papel kung saan nakasulat:
y=mx + b, term= genus + differentia, atbp.
Kung gaano kaliit ay depende kung saan ko ilalagay: nakadikit sa ilalim ng sapatos, nakasulat sa likod ng polo/blouse, naka-clip sa buhok o nakabakat sa blue book.
Hi-tech kung may gamit akong calculator. Yung scientific calculator na pwede ka magsave ng formula.
Andyan yung nagpapasahan kami ng papel. Dapat naman dito, tabi-tabi kayo, parepareho ng sulat - block lettes na print, at wala munang sulatan ng name at class number. ‘Pag di ko alam ang sagot pasahan kami ng papel ng mga kasabwat ko para sila naman ang sumagot ng di ko alam. Tiyak yun, tama. Sabi kasi nila “two heads are better than one.”
(tap ballpen)(“haay”)(stretch)(tap foot)(“haay”)
Translation: C,B,D,B.
Signals ang tawag ‘jan. Kada galaw may ibig sabihin. Di mo naman siguro kami inaasahan mag Morse Code, pang sosyal yun - mas direcho. Konting tap dito ang ibig sabihin, “Ano sagot sa #42?” At konti ‘pang tap uli, “Industrial Revolution.” Sabagay may
(long tap, long tap, long tap, tap, tap, tap, long tap, long tap, long tap)
na SOS ang ibig sabihin: help!
Ang pyramiding ay ‘di lang scam sa negosyo, kundi sa pageexam din. Sa mga lecture hall namin ginagawa ito, sa mga malalaking lecture hall na may levels. Sa ganito kasi may semi birds eye view ako sa papel ng nasa kaliwa ng kaharap ko.
Ang ayos ganito: Ang mabuting bata na nagaral ay iuupo sa harap, sa pinakamababang palapag na malayo sa proctor. At kaming mga delingkwente na nagaral naman, pero di masyado, ay uupo sa likod niya.
Pag naman feeling matapang, sabay ang proctor ay may sariling mundo at walang paki, panahon na para sa derechahang paraan.: “Seatmate, ano sagot sa number 23?” Si kakuchaba naman tingin sa papel niya, “biodiversity.”
Sa totoo lang madami pa na paraan ng pandaraya sa exam, pero di naman ako ang Dalai Lama nyan, magaling lang talaga ako dumiskarte.

GURO:
Naging studyante din ako. Mahilig din akong magcram: isiksik sa kapirangot na oras ang pwede naman gawin sa isang araw ng pagbubulakbol.
Ngungit ang pinakamalala kong sakit: pandaraya.
Kaya nga yang mga istilo na ginagawa ng mga estudyante ko, alam ko na ‘yan. Di na nila ako maiisahan. Pero meron din mga makabagong paraan ng pandaraya:
Iba na talaga ang magagawa ng teknolohiya ngayon: ang copy-paste. Mula sa internet papunta sa papel ng studyente halos anim lang na galaw: Highlight, right-click, copy, click sa Word document, right click, paste. Kung alam nila ang CTRL+C o CTRL+V eh di mas magaling.
Sa dami ba naman ng nagliparan na computer shop sa tabi tabi ng mga eskwelahan ngayon, di ka pwedeng hindi makatiempo ng gawa na, na reaction paper, term paper atbp. Iibahin lang nila ang pangalan ng may gawa at kanila na.
Di na kasi ako nandaraya ngayon…O sige, nandyan pa yung sisingit ako sa linya sa sinehan. Pero sabi ng nila, “Old habits, die hard.”
Pero hindi, hindi dapat nandaraya ang mga estudyante. Hindi talaga!
Kasi baka matulad sila sa’kin. Na ang buong buhay dinaya, kaya wala ako natutunan. Dinaya ako ng buhay ko ng nawala sa akin ang cum laude ko dahil nahuli ako na kumopya. Suspendido! Pagkatapos mahuli ni Sir [insert name of person here]. Buti pa nga di ako nakulong.
Kaya teacher na ako ngayon, para turuan ang mga mag-aaral na walang kwenta lang mandaya.

tagkapok nanaman sa elbi

tagkapok
ano yan'g mag puti na yan na palipad-lipad at nakakalat sa damuhan?
hindi po isnow yan, kapok po iyan.
tagkapok nanaman sa elbi, ang panahon kung saan nahuhulog ang kapok mula sa puno ng nito sa tabi ng physci at sa iba pa na mga puno tulad niya na nakakalat sa sangUPLBhan.

tag-freshie
at tulad din ng mga kapok, nakakalat din ang mga bagong freshie na papasok sa unibersidad. reg days nila ngayon, nauuna pa sa aming mga gurang na dito.
makikita mo sila nakakalat sa unibersidad, magkakasama o kasama ng mga magulang nila. sa registrar, sa SU , sa infirmary. shucks! ang dami nila. kahit out of ___ ng kumukuha ng UPCAT, silang __ lang ang pumasa, ___ sa kanila ay nasa elbi.*

dun sila nakapila sa registrar para syempre magregister. hawak pa kasi ng reg ang lahat ng papeles nila, pag OF na sila kasama sa regular na panahon ng reg at ang mga papels nila ay nasa college sec na.

nasa infirmary ang mga freshie gawa ng medical exam. maraming kwento kwento tunkol dito, ang paghuhubarin ka ng doktor ay isa sa mga iyon. wala namang bastusan dito. sa totoo, nandyan pa ang x-ray, physical check up, check up ng dentista etc. mahaba ang pilahan dito dahil tulad ng sa registrar iisa ang pilahan. kung maaga ka, maswerte ka. ang magandang tip dyan ay dumating ng lunch break, para pag sinimulan na nila uli, nasa pila ka na. (yun yung ginawa ko nung freshie ako)

sa SU naman ginaganap ang mga programa para makilala ng mga freshie ang kanilang bagong mundo, ang magigigng tahanan nila sa susunod na 4 na taon o mahigit pa. meron din para sa mga magulang. tintuturo dito ang university rule on attendance (yung 'pag MWF 8 na beses ka makakaabsent sa clase at 'pag TTH 6 lang na beses),ang mga lugar na sasakay ng jeep (sa forestry sa harap ng biosci sa parking ng NCAS), may PCO para din makilala ng freshie ang mga ibang batchmates niya, at meron din campus tour kung saan sa isang hapon ay lilibutin ng mgakakablock na freshie kasama ang mga voulunteer ang buong campus, on foot.
ang OSA din ang bahala sa mga blcok meeting, isang series ng mga session na kung saan kikilalanin ng freshie ang UPLB kasama na rin ang kanyang mga blockmates.
balita ko ngayon may schedule na talaga para dito, di tulad ng panahon namin na kanya kanya, at sa kalagayan ng block namin, wala kaming common time lahat.

ang block namin
dito kasi, ang mga blockmates mo ay di necessarily mga classmates mo sa buong sem tulad ng ibang school. sa totoo nga magkakahiwalay kayo at sa FBE (first block encounter) lang kayo magkakasama talaga. kung wala ka nun, well sana mahanap ka ng mga kablock mo. tignan mo ako, di ko nga kilala lahat ng blockmates ko , e ako pa naman din ang block rep. ito ang sad story ng block namin. di mo ako masisisi. i tired my best lalo na nung first sem, pero ayaw talaga. i got fed up after finally having to go to a block meeting all by myself, then i had it. di ko na inasikaso ang block mula nun. kaya wag nyo ako sisisihin kung di nagkakaisa ang block namin, na wala kami block shirt. i tend to give up on people who give up on me.

masaya ako nung freshie ako...

wala munang salihan sa org, pero hangang ngayon wala pa ako nun, wala na akong balak, unless makalusot sa jocks, which is unlikely to happen. sumali ako ng UPLBCE (chorale ensemble), at dahil wala akong formal training sa pagkanta binigyan pa nila ako ng chance. eventually nagquit din ako. siguro naintimidate ako, nahirapan na rin. di kasi talaga ako marunong kumanta.

may CWTS na sobrang boring. may natutunan ba ako dito? kung meron man, di ko masasabi ngayon, kailangan ko pa hanapin sa baul na nakatago sa utak ko. di ko lang talaga maramdaman ang halaga ng ginagawa namin. ang masarap lang dito ay sa auditorium kami nagcclase. yun lang. ang masaklap pa sa subject na 'to pwera sa pakiramdam na wala ako natutunan, ay di pa ako makakauwi sa'min 'pag friday kasi sabado ang clase. buti na lang at ayos lang ang mga kasama ko dito. laking tulong 'pag may gagawin kami na malaki tulad ng maglinis ng simbahan, o gumawa ng parol, o maghanap ng bibili ng ticket nung concert. ang pagkakaroon ng kadramahan at favoritism ng aming guro ay nakakapagpahaba lang ng oras. natuwa na lang ko ng tapos na, nung 2nd sem sinasabi ko na lang sa sarili ko "isang sem na lang." nga pala dito ako namigay ng dugo para makabawas sa absent.

ang dorm ang naging bahay ko away from home. malungkot dahil malayo sa mga mahal ko sa buhay pero masaya dahil may mga bagong kakilala. naging masaya ang dormlife ko, at ngayon na dito na ako nakatira sa elbi, nakakamiss din ang buhay na iyon. masaya talaga ang dorm, lalo nung nandun pa ang mga kuya. nood ng sine, kain sa labas, night out, nood ng movies, plano ng birthday, birthday, linis ng dorm, xmas party, kwentuhan, pusoy, tong its, dr. mario, tetris...haay ang dami pa.

malaki talaga ang pasasalamat sa nangyari sa amin ng isa dyan. fresh start talaga ako sa college at naging malaking bagay iyon sa paghuhubog ng pagkatao ko ngayong junior na ako.
masaya talaga ang freshman year ko sa college.

ewan ko lang kung sa la salle "frosh" ang tawag nila sa mga freshman pero dito sa UPLB ano man ang itawag sa iyo freshie ka pa rin. at sinasabi ko, masaya maging freshie.

* i'll get the stats for this.